Cholesterol là steroid chính trong cơ thể con người. Phân tử cholesterol bao gồm 4 vòng và 27 nguyên tử Carbon. Cholesterol được sáp nhập chủ yếu trong các lipoprotein loại LDL, HDL và VLDL và ở một mức ít hơn trong các vi thể dưỡng chấp (chylomicron).
Mục đích và chỉ định xét nghiệm
- Để nghiên cứu các tình trạng rối loạn lipoprotein máu.
- Để đánh giá nguy cơ hình thành mảng vữa xơ động mạch.
- Để nghiên cứu chức năng gan.
- Để hỗ trợ cho chẩn đoán các tình trạng rối loạn chức năng tuyến giáp.
Lợi ích của xét nghiệm định lượng cholesterol
1. Phát hiện và đánh giá các BN có nguy cơ bị vữa xơ động mạch, giúp quyết định các lựa chọn điều trị và để theo dõi hiệu quả của điều trị.
2. Đánh giá mức độ nặng của một bệnh lý gan.
3. Điều chỉnh hội chứng giảm hấp thu.
4. Chẩn đoán, phân loại và theo dõi BN tăng lipid máu.
Bệnh nhân cần nhịn ăn 12h trước khi lấy máu làm xét nghiệm và bênh nhân không được uống rượu trong vòng 24h trước khi lấy máu làm xét nghiệm.
Giá trị bình thường:
1. Cholesterol toàn phần
- < 10 tuổi: 100 – 180 mg/dL hay 2,6 – 4,7 mmol/L.
- 10 – 20 tuổi: 120 – 180 mg/dL hay 3,1 – 4,7 mmol/L.
- > 20 tuổi: 120 – 200 mg/dL hay 3,1 – 5,2 mmol/L.
2. Giá trị bình thường mong muốn đạt được
< 200 mg/dL hay < 5,18 mmol/L.
3. HDL cholesterol
- Nam: 35 – 54 mg/dL hay 0,9 – 1,4 mmol/L.
- Nữ: 45 – 64 mg/dL hay 1,1 – 1,7 mmol/L.
4. LDL cholesterol: 80 – 150 mg/dL hay 2,1 – 3,9 mmol/L.
5. Tỉ lệ cholesterol/HDL cholesterol
- Nam: 3,50 – 4,50
- Nữ: 3,39 – 4,39
6. Giá trị bất thường
- Cao giới hạn (Borderline High): 200 – 239 mg/dL hay 5,18 – 6,19 mmol/L
- Cao: > 239 mg/dL hay > 6,20 mmol/L
Tăng nồng độ Cholesterol
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Khẩu phần dinh dưỡng giàu cholesterol và axit béo bão hòa.
- Bệnh vữa xơ động mạch (atherosclerosis).
- Bệnh tim mạch.
- Tăng cholesterol máu.
- Tăng lipoprotein máu có tính chất gia đình (typ Iia, Iib, III).
- Tăng triglycerid máu.
- Suy giáp.
- Hội chứng thận hư.
- Tắc mật.
- Xơ gan do mật (biliary cirrhosis).
- Béo phì.
- Rối loạn chức năng tụy.
- Tiền sản giật.
- Có thai.
- Bệnh ĐTĐ không được kiểm soát tốt.
- Bệnh có nhiều khối u vàng (Xanthomatosis).
Giảm nồng độ Cholesterol
Các nguyên nhân chính thường gặp là:
- Hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải (AIDS).
- Suy dinh đưỡng.
- Hội chứng giảm hấp thu (Vd: cắt đoạn ruột, viêm tụy mạn, bệnh Crohn).
- Khẩu phần dinh dưỡng nghèo cholesterol và axit béo bão hòa song lại
giàu axit béo, không bão hòa.
- Cường giáp.
- Bệnh gan nặng với suy gan.
- Điểu trị bằng các thuốc làm giảm lipid máu.
- Không có bêta lipoprotein máu mang tính chất gia đình.
- Thiếu hụt alpha lipoprotein máu (bệnh Tangier).
- Thiếu máu mạn, thiếu máu ác tính Biermer.
- Thiếu máu do tan máu.
- Nhiễm trùng nặng và sepsis.
- Tình trạng stress.
Trung tâm xét nghiệm y khoa Center Lab Việt Nam sẽ giúp bạn có những xét nghiệm nhanh chóng và chính xác nhất để kiểm tra chỉ số Cholesterol của mình, đồng thời hỗ trợ tư vấn chăm sóc sức khỏe để bạn có thể biết được tình trạng của mình như thế nào !
(Cần Thơ 27/05/2020)