1. Xét nghiệm HbA1c là gì ?
• Xét nghiệm HbA1c là xét nghiệm tầm soát, đánh giá và theo dõi bệnh tiểu đường. Đây là một xét nghiệm máu đơn giản, được chỉ định khi khám sức khỏe tổng quát định kỳ, khi có triệu chứng nghi ngờ bị bệnh tiểu đường hoặc ở bệnh nhân đang điều trị tiểu đường.
• Hemoglobin (huyết sắc tố) là thành phần của tế bào hồng cầu mang oxy đến tế bào. Xét nghiệm hemoglobin A1c (HbA1c) phản ánh lượng glucose trong máu gắn với hemoglobin trong ba tháng qua. Ba tháng là tuổi thọ trung bình của một tế bào hồng cầu.
• Mức glucose trong m.áu càng cao thì lượng glucose gắn vào hemoglobin càng nhiều. Mức HbA1c cao là dấu hiệu của bệnh tiểu đường (đái tháo đường).
2. Khi nào cần làm xét nghiệm HbA1c ?
• Xét nghiệm HbA1c là một xét nghiệm m.áu trong bài kiểm tra sức khỏe định kỳ để tầm soát bệnh tiểu đường type 2 và tiền tiểu đường. Tiền tiểu đường là tình trạng lượng đường trong máu cao cho thấy có nguy cơ phát triển thành bệnh tiểu đường type 2.
• Người trưởng thành nên làm xét nghiệm HbA1c định kỳ, đặc biệt là người trên 45 tuổi và người có yếu tố nguy cơ tiểu đường:
- Thừa cân, béo phì.
- Rối loạn lipid máu.
- Tăng huyết áp.
- Bệnh tim mạch.
- Có lối sống tĩnh tại, ít vận động.
- Tiền sử gia đình có người bị bệnh tiểu đường type 1 hoặc type 2.
• Xét nghiệm này cũng được chỉ định ở người có kết quả xét nghiệm glucose máu cao, hoặc có triệu chứng của bệnh tiểu đường như:
- Thường xuyên khát nước, cơn khát tăng dần
- Khô miệng
- Đi tiểu nhiều
- Nhanh cảm thấy đói, ăn nhiều nhưng giảm cân.
- Mệt mỏi
- Suy nghĩ chậm chạp
- Nhìn mờ
- Vết thương lâu lành
3. Cách thực hiện xét nghiệm HbA1c
• Xét nghiệm HbA1c là một xét nghiệm m.đơn giản. Nhân viên y tế sẽ sử dụng một kim tiêm nhỏ để lấy máu từ tĩnh mạch cánh tay hoặc bàn tay. Mẫu máu sẽ được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.
• Trước khi xét nghiệm bạn có thể cần nhịn ăn vì xét nghiệm này có thể được thực hiện cùng các xét nghiệm đường huyết khác.
4. Ý nghĩa kết quả xét nghiệm HbA1c
• Kết quả HbA1c là tỷ lệ phần trăm hemoglobin liên kết với glucose trong máu, dựa trên giá trị tham chiếu là:
- HbA1c < 5,7%: Không bị tiểu đường.
- HbA1c từ 5,7% - 6,4%: Dấu hiệu tiền tiểu đường, có nguy cơ phát triển bệnh tiểu đường.
- HbA1c ≥ 6,5%: Dấu hiệu bị bệnh tiểu đường type 2.
5. Những yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm HbA1c
• Một số yếu tố có thể làm kết quả của xét nghiệm HbA1c tăng hoặc thấp hơn là:
- Suy thận.
- Bệnh gan.
- Thiếu máu.
- Mất máu hoặc truyền máu.
- Rối loạn đông máu: thiếu máu hồng cầu hình liềm, bệnh thalassemia.
- Một số loại thuốc.
- Mang thai.
• Việc phát hiện sớm bệnh tiểu đường rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng của tiểu đường như bệnh tim, bệnh thận, tổn thương thần kinh…